دهقان‌مَنشادی،  علی (4 فروردین ۱۳۴۴–21 دی ۱۳۶۵)، فرمانده محور تیپ مستقل پیادۀ ۱۸ الغدیر نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.

علی دهقان‌منشادی در شهر یزد* متولد شد. پدرش، حسن، کارگر و مادرش، سادات‌ دهقان‌مَنشادی، خانه‌دار بود و آنان هفت فرزند (چهار پسر و سه دختر) داشتند (ادارۀ ثبت‌احوال ... ). علی دورۀ ابتدایی‌ را در ۱۳۵۵ ش، در مدرسۀ کوچک‌زاده، و دورۀ راهنمایی‌ را در خرداد ۱۳۵۸، در مدرسۀ فقیهی به پایان رساند. در همین دوره، که زمان اوج مبارزات ملت ایران بر ضد حکومت پهلوی بود، علی باوجود سن کم، در محافل و مجالس ضد حکومتی حضور می‌یافت. افزون‌بر‌این، بیشتر اوقاتش را در مسجد می‌گذراند. او در مهر ۱۳۵۸، دورۀ متوسطه را در دبیرستان ایرانشهر* در رشتۀ ریاضی‌و‌فیزیک آغاز کرد؛ اما بعد از سال دوم (خرداد ۱۳۶۰)، به‌سبب حضور در جبهه، دبیرستان را نیمه‌تمام گذاشت (ادارۀ آموزش‌وپرورش ... ؛ پارسائیان، ص ۳۱۷).

علی در ۸ شهریور ۱۳۵۹، با عضویت در بسیج ناحیۀ یزد، به مدت نه ماه در قالب نیروی بسیجی فعالیت داشت و ضمن آن، به فراگیری آموزش عمومی نظامی مشغول شد. در ۱ خرداد ۱۳۶۰، با عضویت رسمی در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یزد* در واحد آموزش نظامی، خدمت کرد (سپاه ... ، خلاصه ... ، فرم ... ).

او در پاییز ۱۳۶۰ ش، به جبهه رفت و در عملیات طریق‌القدس (8 آذر ۱۳۶۰)، در غرب استان خوزستان، که به‌منظور آزادسازی شهر بستان اجرا شد، فرمانده دسته در گروهان حشمتی گردان امام علی(ع)* تیپ ۳۱ عاشورا بود؛ پس‌ازآن، در ۱۷ بهمن، در منطقۀ چزابه در شمال غربی شهر بستان، که دشمن در آن، به پاتک اقدام کرده بود، با سمت فرمانده گروهی ۲۲ نفره، در دفع این پاتک حضور یافت و در همین حین، براثر ترکش خمپاره از ناحیۀ سر مجروح و برای مداوا به بستان منتقل شد. پس از بهبود، به جبهه بازگشت و فرماندهی دستۀ گروهان حشمتی گردان امام علی(ع) تیپ ۳۱ عاشورا را بر عهده گرفت و با این مسئولیت، در عملیات بیت‌المقدس (10 اردیبهشت ۱۳۶۱)، با هدف آزادسازی مناطق جنوب غربی خوزستان حضور یافت (دهقان منشادی، علی، یادداشت‌، بش؛ فرهنگ‌دوست).

علی در عملیات رمضان (22 تیر ۱۳۶۱)، در شرق بصره، در جنوب شرقی عراق، با هدف تهدید بصره از شرق و حضور در حاشیۀ شط‌العرب، فرماندهی یکی از گروهان‌های گردان امام علی(ع)* از تیپ ۸ نجف اشرف را بر عهده داشت که در جریان این عملیات مجروح شد. پس از بهبود، در عملیات محرم (10 آبان ۱۳۶۱)، در جبهۀ جنوبی، عین‌خوش و زبیدات، با هدف تصرف سرپل در منطقۀ العمارۀ عراق و آزادسازی ارتفاعات مرزی با سمت فرماندهی گروهان ۲ از گردان ۵ شهید صدوقی* (بعدها، گردان ۵ امام محمدباقر(ع)*) شرکت کرد (سپاه، گواهی مسئولیت، نامه ... ؛ فرهنگ‌دوست).

دهقان‌منشادی در عملیات والفجر مقدماتی (17 بهمن ۱۳۶۱)، که در جبهۀ جنوبی، شمال چزابه، به‌منظور پیشروی به‌سوی العماره و تهدید آن در شرق اجرا شد، جانشین گردان امام علی(ع) بود؛ نیز در عملیات والفجر ۲ (۲۹ تیر ۱۳۶۲)، در جبهۀ شمالی در منطقۀ حاج عمران با هدف تصرف حاج عمران و کنترل معابر تردد نیروهای دشمن، با سمت جانشین گردان امام حسین(ع)* لشکر ۸ نجف حضور یافت و براثر اصابت ترکش به پای راست و کمر، مجروح شد و برای مداوا به بیمارستان شریفی در مشهد انتقال یافت. او پس از حدود پانزده روز، در ۱۷ مرداد ۱۳۶۲، ترخیص شد و مدتی بعد، با سمت جانشین گردان امام علی(ع) لشکر ۸ نجف در عملیات والفجر ۴ (27 مهر ۱۳۶۲)، در درۀ شیلر، در شمال غربی عراق، با هدف تصرف این منطقه و پنجوین و انسداد معابر تردد ضدانقلاب شرکت کرد (سپاه، گواهی مسئولیت، برگ ... ؛ فرهنگ‌دوست).

با تشکیل تیپ مستقل پیادۀ ۱۸ الغدیر* استان یزد، به این تیپ پیوست و با سمت فرمانده محور در عملیات خیبر (3 اسفند ۱۳۶۲)، در تالاب هورالهویزه (هورالعظیم، غرب دشت آزادگان)، واقع در جنوب شرقی عراق، با هدف گذر از هور و تهدید بصره حضور یافت. در تیر ۱۳۶۳، پس از ازدواج با مرضیه راست‌روشن، مدتی فرمانده محور خط پدافندی شلمچه و فاو (شبه‌جزیره‌ای در جنوب شرقی عراق) شد؛ سپس از ۱۱ مهر ۱۳۶۴، به یزد بازگشت و سه ماه در واحد عملیات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یزد خدمت کرد و در بازگشت به جبهه، فرماندهی محور تیپ ۱۸ الغدیر را در خط پدافندی جزیرۀ مجنون جنوبی بر عهده گرفت (سپاه، گواهی مسئولیت، حکم ... ؛ راست‌روشن؛ فرهنگ‌دوست).

دهقان‌منشادی از ۱۲ آبان ۱۳۶۵، برای گذراندن دورۀ دافوس (دانشکدۀ فرماندهی و ستاد) به تهران فرستاده شد؛ اما با آگاه‌شدن از عملیات کربلای ۴ دوره را ناتمام رها کرد و در این عملیات (3 دی ۱۳۶۵)، که در جبهۀ جنوبی، ابوالخصیب، با هدف تصرف آن منطقه و محاصرۀ نیروهای مستقر در شبه‌جزیرۀ فاو و تهدید بصره اجرا شد، حضور یافت و به فاصلۀ چند روز با سمت فرمانده محور، در عملیات کربلای ۵ (19 دی ۱۳۶۵) در منطقۀ شلمچه، با هدف تصرف آنجا و پیشروی به‌سوی بصره، شرکت کرد. او در این عملیات، مأموریت داشت با هدایت یگان‌های عملیاتی، افزون‌بر تأمین جناح راست، تصرف خط اول دشمن در پاسگاه بوبیان و ادامۀ عملیات به سمت کانال پرورش ماهی را تأمین کند (همو؛ سپاه، همان) و سرانجام در جریان همین عملیات، براثر اصابت ترکش به سر، پا و دستش به شهادت رسید. پیکر او را پس از تشییع، در گلزار شهدای آرامستان خُلدِ بَرین* یزد به خاک سپرده شد (همان، گواهی شهادت).

او را پرهیزکار، شکیبا و پایبند به عهد وصف کرده‌اند، ضمن آنکه به تلاوت قرآن علاقۀ فراوان داشت (نک: پارسائیان، ص ۳۱۸).

در قسمتی از وصیت‌نامۀ شهید این‌گونه بیان شده است: «امت اسلام باید بدانند که حفظ این انقلاب بر‌ عهدۀ آن‌هاست و اگر خدای‌ناکرده در این زمان که از هر طرف مورد هجوم قرارگرفته‌ایم ضربه‌ای به اسلام وارد شود، در پیشگاه خداوند متعال مسئول خواهیم بود. نگذارید عوامل نفاق با استکبار جهانی همدست شده و انقلاب عزیزمان، که ثمرۀ خون صدها شهید است، را از داخل فاسد کرده و بی‌محتوا نمایند» (بش).

به‌پاس نکوداشت شهید، بلواری در شهرستان یزد به نام شهید دهقان منشادی است. از وی دو فرزند به نام‌های علیرضا و یاسر برجای‌مانده که هر دو کارشناس ارشد و کارمند ادارۀ برق یزدند (دهقان‌منشادی، یاسر).

مآخذ:  ادارۀ آموزش‌وپرورش شهرستان یزد، گواهی‌نامۀ تحصیلی پایۀ دوم متوسطه، سند مورخ شهریور ۱۳۵۹، سند بش، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد؛ ادارۀ ثبت‌احوال شهرستان یزد، شناسنامه، سند مورخ ۸ خرداد ۱۳۴۴، سند بش، موجود در همان‌جا؛ پارسائیان، محمدجواد، معراج (یادنامۀ شهدای محدودۀ حوزۀ ۷ مقاومت بسیج حضرت روح‌الله(ره) سپاه ناحیۀ یزد)، یزد: بنیاد فرهنگی ـ پژوهشی ریحانببب‌الرسول یزد، ۱۳۸۲ ش؛ دهقان منشادی، علی، یادداشت، سند مورخ مهر ۱۳۶۱، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد؛ همو، وصیت‌نامه، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همان‌جا؛ دهقان‌منشادی، یاسر (فرزند شهید)، مصاحبه با مؤلف، ۲۵ بهمن ۱۳۹۸؛ راست‌روشن، مرضیه (همسر شهید)، مصاحبه با همو، ۲۵ بهمن ۱۳۹۸؛ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استان یزد، برگ معرفی مجروح از بیمارستان، سند بی‌تا، سند بش، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد؛ همان، حکم مأموریت، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همان‎جا؛ همان، خلاصۀ اطلاعات پرسنلی، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همان‎جا؛ همان، فرم تأییدیه، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همان‎جا؛ همان، گواهی شهادت، سند مورخ ۱۳۶۵ ش، سند بش، موجود در همان‌جا؛ همان، گواهی مسئولیت، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همان‎جا؛ همان، نامۀ ارزیابی ناحیۀ یزد، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همان‎جا؛ فرهنگ‌دوست، محمدمهدی (فرمانده وقت یکی از گردان‌های تیپ مستقل پیادۀ ۱۸ الغدیر)، مصاحبه با مؤلف، ۲۷ بهمن ۱۳۹۸.

/ محدثه شریفیان/